İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Emniyet kemerinin mümkün bir trafik kazası sonucu mevt ve yaralanma riskini azaltma oranı, kaza sonrası ölümlerde şoförler ve ön koltuk yolcuları için yüzde 50, art koltuk yolcuları için ise yüzde 75’tir; kaza sonrası yaralanmalarda ise yüzde 77’ye kadar ulaşmaktadır.” dedi.

Yol ve Trafik Güvenliği Danışmanı Özgür Şener: “Kazalarda ölen 0-14 yaş gurubu araştırmasında, çocuk koltuğunu zarurî tutan ve denetleyen Avrupa ülkelerinde kazalarda çocuk mevti yüzde 2 iken Türkiye’de yüzde 40’ları buluyor.”

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan ve İş Sıhhati ve Güvenliği Kısmı Öğretim Vazifelisi, Yol ve Trafik Güvenliği Danışmanı Özgür Şener, emniyet kemeri kullanımına ait değerlendirmelerde bulundu.

Sürücü ve yolcuların emniyeti ve güvenliğini sağlayan çok değerli bir ekipman

İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, emniyet kemerinin, bir taşıt içinde seyahat eden şoför ve yolcuların emniyeti ve güvenliğini sağlayan çok kıymetli bir güvenlik ekipmanı olduğunu tabir ederek, “Kullanımı çok kolay olmasına karşın ülkemizde kullanımı maalesef yaygın değildir. Dünya Sıhhat Örgütü Küresel Yol Güvenliği Raporunda; Türkiye’de özel arabaları ile seyahat edenlerde emniyet kemerine ahenk; şoförlerde yüzde 50, ön koltukta oturanlarda yüzde 41 olarak tespit edilmiştir. Art koltukta emniyet kemeri kullanımı ise maalesef çok enderdir. Bu oran Almanya’da şoför ve ön koltukta oturanlar için yüzde 98, art koltukta oturanlar için yüzde 99, İngiltere’de şoför ve ön koltukta oturanlar için yüzde 95, art koltukta oturanlar için yüzde 90 olarak değerlendirilmiştir.” diye anlattı.

Kaza anında şoförün ve yolcuların koltuklarında sabit kalmalarını sağlıyor

Emniyet kemerinin, şoförün diğer bir taşıta yahut sert cisime çarpması, diğer bir şoförün sizin kullandığınız taşıta çarpması, şoförün bir sebeple taşıtın denetimini kaybetmesi ile taşıtın devrilmesi üzere olumsuz durumlarda devreye girerek şoför ve yolcuların taşıtın içinde en inançlı yer olan koltuklarında sabit kalmalarını sağladığını anlatan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, şöyle devam etti:

“Belirli bir süratte seyahat halindeki bir taşıtla ilerlerken öteki bir taşıta çarptığını düşünün. İçinde bulunduğunuz taşıtın suratı da ülkemizdeki kent içi sürat limiti olan saatte 50 kilometre olsun. Bu çarpışma sonrası taşıtınızın ilerlemesi engellendiği için süratle duruşa geçecektir. Taşıtın içindeki şoför ve yolcuların emniyet kemerleri takılı değilse, taşıtın son suratı olan saatte 50 kilometre süratle taşıtın içinde ileri gerçek hareket edeceklerdir. Ön koltukta oturanlar taşıtın ön paneline, ön camına ve taşıtın art koltuğundakiler önlerindeki koltuğa hakikat saatte 50 kilometre süratle çarpacaklardır. Narin insan vücudunun bu çarpışmaya dayanması maalesef mümkün değildir. Baş kırılmaları, boyun kırılmaları, taşıtın camından dışarı fırlamalar, tutunmaya çalışırken kırılan kollar, bacaklar maalesef kaçınılmazdır. 

2022 Emniyet Genel Müdürlüğü kaza datalarına nazaran; emniyet kemeri takılı olmayan ölümlü yaralanmalı kaza sayısı, takılı olana göre 2 kat daha fazladır. Ölümlü kazalarda emniyet kemeri kullananların yüzde 24.8’i hiç ziyan görmeden kazayı atlatırken, emniyet kemeri kullanmayanlarda bu oran yüzde 6.3’tür.”   

Emniyet kemeri art koltukta vefatları yüzde 75 azaltıyor

Emniyet kemeri ile ilgili çalışmalar yapan Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran (2008; 2013); Emniyet kemeri kullanımının, mümkün bir trafik kazası sonucu vefat ve yaralanma riskini azaltma konusunda değerli rol oynadığını tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Emniyet kemerinin muhtemel bir trafik kazası sonucu vefat ve yaralanma riskini azaltma oranı, kaza sonrası ölümlerde şoförler ve ön koltuk yolcuları için yüzde 50, art koltuk yolcuları için ise yüzde 75’tir; kaza sonrası yaralanmalarda ise yüzde 77’ye kadar ulaşmaktadır.” dedi.

“Arka koltuktaki yolcuların da kesinlikle emniyet kemeri takması zorunluluktur”

Arka koltukta seyahat eden yolcular varsa, şoför koltuğunda ve ön koltukta emniyet kemerinin takılı olmasının yetmeyeceğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, şu bilgileri verdi:

“Arka koltuktaki yolcuların da kesinlikle emniyet kemeri takması zorunluluktur. Bir kaza anında, art koltuktaki yolcular denetimsiz bir formda önlerindeki şoför ve yolcuya yanlışsız hareket edecekler ve hem kendilerine hem de ön koltuktaki şahıslara ziyan vereceklerdir.  2022 yılı trafik kazası bilgilerine nazaran; ülkemizde meydana gelen trafik kazalarında 5 bin 229 kişi hayatını kaybederken 288 bin 696 kişi yaralandı. Türkiye’de 2022 yılında meydana gelen 197 bin 261 adet ölümlü yaralanmalı trafik kazası sonucunda 2 bin 282 kişi kaza yerinde, 2 bin 947 kişi ise yaralanıp sıhhat kuruluşlarına sevk edildikten sonra kazanın sebep ve etkisiyle 30 gün içinde hayatını kaybetti. 

Bu sayıları daha âlâ anlamak için somutlaştırmak gerekirse, ülkemizde ortalama büyüklükte bir ilçede yaşayan insanımız kadar insanımız her yıl trafik kazalarında hayatını kaybetmektedir.  Kırıkkale, Erzincan, Bilecik, Yalova vilayetlerimizin nüfusları, her yıl trafik kazasında yaralanan insanlarımızın sayısı kadardır.”

Özgür Şener: “Sürücü ve yolcuların taşıttan dışarı çıkmalarını önler”  

İş Sıhhati ve Güvenliği Kısmı Öğretim Vazifelisi, Yol ve Trafik Güvenliği Danışmanı Özgür Şener de yaptığı açıklamada, yapılan tüm çalışmaların trafik kazalarının önlenmesi üzerine olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Bununla birlikte birebir sayıda ölümlü ve yaralanmalı trafik kaza sayısı olması durumunda dahi yalnızca ve yalnızca emniyet kemeri kullanımı mevt ve yaralanmalarda çok değerli bir azalıma sebep olacaktır. 

Emniyet kemeri neden bu kadar kıymetli? Şahısları kabinin içinde ve koltuklarında sabit fiyat. Bu sayede günümüzde birçok taşıtta bulunan hava yastıklarının tam muhafazası sağlanır. Şoför ve yolcuların taşıttan dışarı çıkmalarını önler.  Çarpma tesiriyle bedende meydana gelen sarsıntının kademe kademe azalmasını sağlar. Kaza anında meydana gelen çarpma tesirini beden yapısındaki en güçlü noktalara yöneltir. Çarpma tesirinin bedende tek noktada toplanmayıp dağılmasını sağlar. Çarpma/çarpışma anında koltuktan fırlamayı pürüzler. Hassas ve hayati organların yer aldığı baş ve omuriliğin rastgele bir yere çarpmasını önleyerek korur.” 

İkinci el taşıt alınıyorsa emniyet kemerleri denetim edilmeli

Emniyet kemerini takmadan evvel, kemerde kıvrılma olmadığından emin olmak gerektiğini kaydeden Şener, “Emniyet kemeri takıldıktan sonra, boşluğu alınmalı, bedene tam teması sağlanmalıdır. Tam temas için bilhassa kış aylarında, mont, kaban, ceket seyahat esnasında çıkartılmalı, emniyet kemeri o biçimde takılmalıdır. Boyun yaralanmasını önlemek için, emniyet kemer boynuna temas etmemeli, omuzun üzerinde durmalıdır. Bir kazaya karışma ve emniyet kemerlerinin devreye girmesi kelam konusu olmuşsa emniyet kemerleri değiştirilmeli. İkinci el bir taşıt alınıyorsa emniyet kemerleri denetim edilmeli. Şehirlerarası otobüsler başta olmak üzere emniyet kemeri bulunan tüm toplu taşımalarda istisnasız emniyet kemeri kullanılmalı.”

“Avrupa ülkelerinde kazalarda çocuk vefatı yüzde 2 iken Türkiye’de yüzde 40’ları buluyor”

Bebeklerin ve çocukların seyahatlerini inançlı bir halde sağlamak için de emniyet kemeri ve uygun yardımcı koltuk kullanımının çok kıymetli olduğunu lisana getiren Yol ve Trafik Güvenliği Danışmanı Özgür Şener, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran kazalarda ölen 0-14 yaş gurubu araştırmasında, çocuk koltuğunu zarurî tutan ve denetleyen Avrupa ülkelerinde kazalarda çocuk mevti yüzde 2 iken Türkiye’de yüzde 40’ları buluyor. 150 cm’den kısa ve 36 kg’ın altındaki çocukların taşınması sırasında, çocuk koltuğu bulundurulması ve kullanılması mecburidir. 135 cm üzerindeki çocuklar ön koltuk da olmamak kuralıyla art koltuk da emniyet kemeri takarak oturabilirler. Bu kriterlerin haricindeki çocuklar için fizikî özelliklerine uygun bebek ve çocuk koltuğu seçilmeli ve her seyahatte istisnasız kullanılmalıdır. Taşıtın yapısı uygunsa, taşıtın gövdesine sabitlenen çocuk koltukları tercih edilmelidir. Taşıtın gövdesine sabitlenme özelliği yoksa, uygun halde emniyet kemeri ile taşıt koltuğuna sabitlenmelidir. 

Çocukların seyahat güvenlikleri ebeveynlerinin sorumluluğundadır. Çocukların bir sebeple çocuk koltuğunda oturmamak yahut emniyet kemeri kullanmamak tercihleri olamaz. Emniyet kemeri kullanımı bir tercih değil zorunluluktur. Hayatınız boyunca tahminen bir kere gereksiniminiz olur ve o anda hayatınızı korur.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı